زبردستان

سنگ‌ های قیمتی به‌ عنوان یکی از جذاب‌ترین و گران‌بهاترین مواد طبیعی همواره مورد توجه افراد و بازارهای جهانی بوده‌اند. قیمت‌گذاری این سنگ‌ها تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که از جمله می‌توان به کمیابی، کیفیت، اندازه و شفافیت آن‌ها اشاره کرد.

در این مقاله یاد می‌گیریم که چه مشخصه‌هایی در قیمت گذاری یک سنگ قیمتی یا گوهر سنگ موثر است.

عوامل موثر در قیمت گذاری سنگ های قیمتی

چهار عامل معروف به 4Cs عبارتند از :

۱.      Carat weight  یا وزن قیراط

۲.      Color یا رنگ

۳.      Clarity یا کیفیت پاکی

۴.      Cut یا تراش

این چهار عامل برای مقایسه قیمت؛ بین گوهرهایی که از یک نوع هستند، قابل استفاده است . به طور مثال یک الماس ۱ قیراطی با مشخصات یکسان، گرانتر از یک الماس ۰.۵ قیراطی با همان خصوصیات است.

Carat weight  یا وزن

در طبیعت، گوهرهای با وزن بالا؛ خیلی کمیاب‌تر هستند و در نتیجه سخت‌تر بدست می‌آیند . بنابراین هر چه وزن و اندازه یک گوهر سنگ بالاتر باشد؛ ارزش بیشتری نیز دارد. البته پر واضح استکه شما باید تمامی فاکتورهای بالا را باهم در نظر بگیرید و بعد، در مورد ارزشمندتر بودن یک گوهر تصمیم بگیرید.

برای مثال یک گارنت قرمز پاک به وزن یک قیراط، حدود  ۱ تا ۱۰ دلار ارزش گذاری می‌شود؛ در صورتی که با همان رنگ و همان پاکی به وزن ۳ قیراط،  از ۵ تا ۲۵ دلار قیمت گذاری می‌گردد .

به علاوه ضریب افزایش قیمت هر قیراط با افزایش سایز در هر گوهر متفاوت است و معمولا این ضریب در سنگ‌های قیمتی مثل الماس، زمرد و یاقوت، خیلی بیشتر از سنگ‌های ارزان‌تر مثل آمیتیست و سیترین است.

به طور مثال یک الماس یک قیراطی با بهترین کیفیت  ۱۶۷۰۰ دلار در هر قیراط قیمت گذاری می‌شود، در صورتی که الماس ۰.۵ قیراطی ۶۱۰۰ دلار در قیراط ؛ چیزی حدود ۲.۷ برابر بیشتر است و این در صورت که یک آمیتیست ۱ قیراطی؛ تقریبا به قیمت یک آمیتیست ۲ قیراطی به فروش می‌رسد .

پس متوجه شدیم عامل «وزن» بخاطر نایاب‌تر و کمتر شدن است که باعث ارزش افزوده در سنگ های قیمتی می‌شود.

 رنگ color

رنگ مهمترین عامل در ارزیابی نگین‌های رنگی است و هر چه رنگ جذاب‌تر باشد، ارزش سنگ نیز بیشتر است. رنگ‌های روشن، غنی و تند به نسبت رنگ‌های خیلی تیره یا خیلی روشن، ارزش بیشتری دارند.
به علاوه سنگ‌هایی که به رنگ‌های مشکی، خاکستری یا قهوه‌ای مات مایل می‌شوند، کمتر سنگ مطلوبی تلقی می‌شوند. در واقع رنگ‌هایی که دیده می‌شوند باید در حالت ایده‌آل و بدون توجه به شرایط نوری غالب، جذاب باقی بمانند و چه در داخل خانه، چه بیرون، در روز یا در شب، یک جواهر همیشه باید زیبا باشد. بنابراین رنگ سنگ عامل تعیین کننده ای در ارزش آن خواهد بود .

انتخاب رنگ جواهرات

موسسه گوهرشناسی آمریکا یا GIA برای انتخاب رنگ جواهر از ۲ جنبه مختلف استفاده می‌کند.

•  رنگ غالب سنگ که باید یکی از رنگ‌های  آبی، سبز، زرد، نارنجی، بنفش و قرمز باشد .
• تنالیته یا روشنی یا تیرگی رنگ گوهر نیز بسیار اهمیت است.

به عنوان مثال، سنگی که رنگ زنده و روشن دارد، از سنگی که کدر و گل آلود است، ارزشمندتر است. به علاوه سنگی که کم رنگ باشد؛ به اندازه یک سنگ متوسط تیره، ارزش نخواهد داشت .

مراحل تعیین رنگ سنگ

رنگ سنگ را می‌توان در چند مرحله آسان تعیین کرد.

1. با یک پارچه نرم، آثار انگشت و خاک را از روی نگین پاک کنید.
2. رنگ را در چندین زمینه مختلف مانند سفید بررسی کنید تا ببینید که آیا مرکز سنگ کم رنگ است یا خیر.
3. گوهر را در نور روشن مشاهده کنید. اگر به گوشواره نگاه می کنید، حتما هر دوی آن‌ها را با هم مقایسه کنید تا مطمئن شوید که رنگ یکسانی دارند.
4. نگین را بر روی پوست خود مشاهده کنید تا مطمئن شوید که برای شما خوب به نظر می رسد. چرا که اگر یک جواهر گران قیمت در کنار پوست شما خوب به نظر نمی‌رسد، پس دلیلی برای خرید آن وجود ندارد.

همچنین لازم به ذکر است که الماس اگر رنگ نداشته باشد، ارزش بیشتری دارد و اگر یک الماس رنگ زرد یا خاکستری داشته باشد؛ بی رنگ در نظر گرفته نمی‌شود و بنابراین ارزش آن را ندارد.

شفافیت Clarity

شفافیت جواهرات با توجه به میزان و محل ناخالصی‌ها در یک سنگ قیمتی تعیین می‌شود. هر چه درجه شفافیت بالاتر باشد، ارزش سنگ نیز بالاتر است. سنگ‌های قیمتی که رنگ یا شفافیت آن‌ها با عملیات حرارتی یا روش‌های دیگر افزایش نیافته است، توسط افراد حرفه ای‌ ترجیح داده می‌شود، در حالی که بهسازی‌ها، سنگ‌های گران قیمت را برای دیگران مقرون به صرفه می‌کنند.

عباراتی مانند “VSI” و “Eye clean” ممکن است افراد تازه وارد در بازار جواهرات را گیج کند، اما تعاریف ارائه شده توسط Thaigem.com به آن‌ها کمک خواهد کرد.

• پاک یا clean – جواهراتی که عاری از اجزا هستند.
• Eye Clean – جواهراتی که با چشم غیر مسلح تمیز هستند.
• شفاف کریستالی Crystal Transparent  – جواهراتی که شفاف هستند و درخشندگی عالی دارند. آن‌ها ممکن است دارای برخی اجزای جزئی باشند که در آن نوع جواهر خاص مشترک است، اما بر نادر بودن و زیبایی جواهر تأثیر نمی‌گذارد. کلمه “کریستال” معمولاً در تمام منابع اصلی سنگ های قیمتی جهانی استفاده می‌شود.
• (very slight inclusions)VSI یا نا خالصی‌های بسیار ناچیز – جواهراتی با چند جز کوچک که از درخشندگی و زیبایی جواهر نمی‌کاهد.
• (slight inclusions)SI ناخالصی های جزئی – جواهراتی با برخی از اجزای قابل مشاهده با چشم غیر مسلح؛ اما نه به اندازه ای که بر درخشندگی سنگ تأثیر بگذارد.
• Included/PK (Pique) دارای ناخالصی – جواهراتی با برخی اجزای بزرگ‌تر و/یا بسیاری جزئی که تا حدودی از درخشندگی جواهر می‌کاهد.
• Transparent شفاف – سنگ‌های شفاف اجازه می‌دهند تا نور از آن‌ها عبور کرده و بدون اینکه نور را پخش کند.
• Translucent کمی شفاف – این جواهرات به نور اجازه عبور از آن‌ها را می‌دهند، اما نور تا حدودی پخش می‌شود.

نمونه ای از شفافیت سنگ های قیمتی

در برخی موارد وجود ناخالصی‌هایی، باعث نایاب‌تر شدن و افزایش زیبایی در گوهر می‌شود که نه تنها باعث کاهش ارزش نشده، بلکه ارزش افزوده نیز ایجاد می‌کند.

در نهایت، قیمت‌گذاری سنگ‌های قیمتی فرآیندی پیچیده و چندبعدی است که نیازمند توجه به جزئیات و درک کامل از بازار و خصوصیات سنگ‌هاست. با توجه به تأثیرات عوامل مختلف از جمله کیفیت، کمیابی و عوامل بیرونی مانند روندهای بازار، می‌توان گفت که ارزیابی دقیق و درست قیمت سنگ‌های قیمتی مستلزم دانش عمیق و تجربه است. این امر به افراد امکان می‌دهد تا بهترین تصمیمات را در خرید و فروش این جواهرات ارزشمند اتخاذ کنند.